Czy można mieć jedną świnkę morską
Świnki morskie, znane również jako kawie domowe, to jedne z najpopularniejszych zwierząt domowych na świecie. Te urocze, małe gryzonie charakteryzują się łagodnym usposobieniem, co sprawia, że są idealnymi towarzyszami zarówno dla dorosłych, jak i dzieci. Choć na pierwszy rzut oka mogą wydawać się prostymi w opiece zwierzętami, ich potrzeby emocjonalne i społeczne są bardziej złożone, niż wielu ludzi przypuszcza.
Jednym z kluczowych aspektów życia świnki morskiej, o którym nie wszyscy właściciele wiedzą, jest jej naturalna potrzeba życia w grupie. W środowisku naturalnym, świnki morskie tworzą małe stada, w których wspólnie się porozumiewają, dbają o swoje bezpieczeństwo i nawiązują więzi społeczne. Te zachowania są tak silnie zakorzenione, że samotność może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych i psychicznych.
Dlatego też, zanim zdecydujemy się na przyjęcie świnki morskiej pod swój dach, warto zrozumieć, jak ważne jest zapewnienie jej towarzystwa drugiej świnki. Artykuł ten ma na celu uświadomienie, dlaczego hodowla jednej świnki morskiej jest niewystarczająca oraz jakie korzyści płyną z posiadania dwóch lub więcej tych zwierząt.
Naturalne potrzeby społeczne świnek morskich
Świnki morskie w naturze
Świnki morskie, czyli kawie domowe, wywodzą się z Ameryki Południowej, gdzie pierwotnie zamieszkiwały trawiaste równiny, skaliste wzgórza oraz obszary porośnięte zaroślami. W naturze żyją w małych grupach, które zwykle składają się z kilku samic, jednego dominującego samca oraz ich potomstwa. Świnki morskie są zwierzętami roślinożernymi, a ich naturalna dieta składa się głównie z traw i ziół, które znajdują w swoim środowisku.
W swoim naturalnym środowisku, świnki morskie są aktywne zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy, chociaż większość ich aktywności przypada na świt i zmierzch. Życie w grupie pozwala im na większe bezpieczeństwo – mają większe szanse na wczesne wykrycie zagrożenia, np. drapieżników, dzięki czemu mogą szybko zareagować i uciec w bezpieczne miejsce.
Naturalne zachowania społeczne świnek morskich obejmują wzajemną pielęgnację, wspólne jedzenie, komunikowanie się za pomocą różnych dźwięków oraz wspólny odpoczynek. Te zachowania są kluczowe dla ich dobrostanu i odgrywają istotną rolę w ich codziennym życiu.
Życie w grupie
Świnki morskie są z natury zwierzętami społecznymi, co oznacza, że ich zdrowie psychiczne i fizyczne zależy od obecności innych osobników tego samego gatunku. W środowisku naturalnym świnki morskie tworzą złożone struktury społeczne, w których każde zwierzę ma swoje miejsce. Dzięki wspólnemu życiu w grupie, świnki mogą zaspokajać swoje potrzeby emocjonalne, takie jak bezpieczeństwo, towarzystwo oraz wsparcie.
Izolacja od innych świnek morskich może prowadzić do poważnych problemów behawioralnych, takich jak depresja, apatia czy agresja. Samotna świnka morska może również stać się bardziej podatna na stres, co negatywnie wpływa na jej ogólne zdrowie. Ponadto, brak towarzystwa drugiej świnki oznacza, że nie ma ona możliwości angażowania się w naturalne zachowania społeczne, takie jak wzajemna pielęgnacja czy komunikacja, co jest kluczowe dla jej dobrostanu.
Życie w grupie zapewnia świnkom morskim nie tylko emocjonalne wsparcie, ale także stymulację umysłową. Obecność innej świnki morskiej zachęca do aktywności fizycznej i mentalnej, co przekłada się na lepsze zdrowie i dłuższe życie. Dlatego, aby zapewnić śwince morskiej odpowiednie warunki życia, konieczne jest posiadanie co najmniej dwóch osobników, które mogą ze sobą wchodzić w interakcje i nawiązywać więzi.
Konsekwencje samotności
Problemy behawioralne
Kiedy świnka morska jest trzymana w izolacji, zaczyna odczuwać silny stres i dyskomfort, co prowadzi do szeregu problemów behawioralnych.
Jednym z najczęstszych objawów samotności jest apatia. Samotna świnka morska może wykazywać brak zainteresowania otoczeniem, przestaje się bawić i staje się mniej aktywna. W skrajnych przypadkach może to prowadzić do całkowitej rezygnacji z interakcji z człowiekiem i otoczeniem, co znacznie obniża jakość jej życia.
Z drugiej strony, niektóre świnki morskie mogą reagować na izolację agresją. Stres i frustracja wynikające z samotności mogą sprawić, że świnka stanie się bardziej drażliwa i skłonna do agresywnych zachowań, zarówno wobec ludzi, jak i wobec przedmiotów w swoim otoczeniu. Mogą także występować zachowania kompulsywne, takie jak nadmierne gryzienie prętów klatki czy innych przedmiotów, co jest wyrazem jej frustracji i potrzeby radzenia sobie z negatywnymi emocjami.
Problemy zdrowotne
Izolacja od innych świnek morskich nie tylko negatywnie wpływa na ich psychikę, ale również na zdrowie fizyczne. Stres związany z samotnością jest jednym z głównych czynników, który może osłabiać układ odpornościowy świnki morskiej. Przewlekły stres prowadzi do zwiększenia poziomu kortyzolu we krwi, co osłabia zdolność organizmu do walki z infekcjami i chorobami.
Świnki morskie, które żyją w izolacji, są bardziej podatne na różnego rodzaju dolegliwości, takie jak choroby układu pokarmowego, problemy z układem oddechowym, a nawet choroby serca. Ponadto, brak stymulacji umysłowej i fizycznej, która jest naturalnie dostarczana przez interakcje z innymi świnkami, może prowadzić do otyłości, ponieważ samotna świnka morska może mniej się ruszać i więcej jeść z nudów.
Niezaspokojone potrzeby społeczne i wynikający z tego stres mogą również powodować problemy skórne, takie jak nadmierne drapanie się, które prowadzi do łysienia i infekcji skóry. W skrajnych przypadkach, samotność i związane z nią problemy zdrowotne mogą prowadzić do poważnych chorób, które trudno jest wyleczyć.
Skrócona długość życia
Brak towarzystwa innej świnki morskiej ma bezpośredni wpływ na długość życia tych zwierząt. Świnki morskie, które żyją w izolacji, są narażone na wyższy poziom stresu, co, jak wcześniej wspomniano, prowadzi do osłabienia odporności i zwiększonej podatności na choroby. Przewlekły stres jest także jednym z głównych czynników skracających życie zwierząt, ponieważ organizm stale znajduje się w stanie "gotowości", co wyczerpuje jego zasoby i prowadzi do przedwczesnego starzenia się.
Ponadto, samotne świnki morskie często doświadczają gorszej jakości życia, co przekłada się na ich ogólny stan zdrowia. Brak interakcji społecznych może prowadzić do depresji, która dodatkowo wpływa na ich fizyczne samopoczucie. Depresja u zwierząt może objawiać się zmniejszonym apetytem, co prowadzi do niedożywienia i osłabienia organizmu, a w konsekwencji do poważnych problemów zdrowotnych.
Wszystkie te czynniki razem sprawiają, że samotne świnki morskie żyją zazwyczaj krócej niż te, które mają towarzysza. Odpowiednia opieka, w tym zapewnienie towarzystwa drugiej świnki morskiej, jest kluczowa dla zapewnienia długiego i zdrowego życia tym uroczym gryzoniom. Warto pamiętać, że świnki morskie to zwierzęta, które najlepiej czują się w grupie, a ich potrzeby społeczne są równie ważne, jak potrzeby fizyczne.
Mity na temat trzymania jednej świnki morskiej
Mit 1: "Świnka morska nie potrzebuje towarzysza, jeśli ma dużo uwagi od człowieka"
Wielu opiekunów świnek morskich wierzy, że mogą one być szczęśliwe i zdrowe, otrzymując wystarczającą ilość uwagi od człowieka. W rzeczywistości, choć interakcje z właścicielem są ważne i mogą wzbogacić życie świnki morskiej, nigdy nie zastąpią one towarzystwa innej świnki.
Świnki morskie mają swoje unikalne potrzeby społeczne, które człowiek, mimo najlepszych chęci, nie jest w stanie w pełni zaspokoić. Przede wszystkim, świnki morskie komunikują się za pomocą specyficznych dźwięków i mowy ciała, które są zrozumiałe jedynie dla innych świnek. Wspólne ćwierkanie, pomrukiwanie, popcorning (skakanie z radości) czy wzajemne pielęgnowanie sierści to naturalne zachowania, które mogą występować tylko w towarzystwie innych świnek.
Choć człowiek może spędzać dużo czasu ze swoją świnką, większość dnia zwierzę i tak będzie musiało spędzać samo, szczególnie gdy opiekun jest w pracy, szkole czy śpi. To właśnie w tych momentach samotność świnki morskiej może się najbardziej uwidocznić. Obecność drugiej świnki nie tylko zaspokaja jej potrzebę stałego towarzystwa, ale również umożliwia jej naturalne zachowania społeczne, które są kluczowe dla jej dobrostanu psychicznego i fizycznego.
Mit 2: "Jedna świnka morska jest łatwiejsza do pielęgnacji"
Innym powszechnym przekonaniem jest to, że hodowla jednej świnki morskiej jest prostsza i mniej wymagająca pod względem pielęgnacji. Na pierwszy rzut oka może się to wydawać logiczne – jedno zwierzę oznacza mniej jedzenia, mniej sprzątania i mniejsze koszty. Jednak rzeczywistość jest nieco bardziej złożona.
Po pierwsze, samotna świnka morska, z powodu braku towarzystwa, może stać się bardziej problematyczna w codziennej opiece. Może wykazywać objawy stresu, takie jak nadmierne gryzienie klatki, niszczenie przedmiotów, a nawet apatia, co może wymagać dodatkowej uwagi ze strony opiekuna. W skrajnych przypadkach, samotność może prowadzić do problemów zdrowotnych, które wiążą się z koniecznością częstszych wizyt u weterynarza, co generuje dodatkowe koszty i stres dla opiekuna.
Ponadto, dwie świnki morskie często motywują się nawzajem do aktywności i zabawy, co może paradoksalnie sprawić, że opieka nad nimi jest łatwiejsza. Zadowolone, towarzyszące sobie zwierzęta są mniej podatne na problemy behawioralne i zdrowotne, co oznacza mniej interwencji ze strony właściciela. Co więcej, dzielenie klatki przez dwie świnki nie oznacza podwójnych obowiązków – wiele czynności, takich jak sprzątanie klatki czy podawanie jedzenia, jest wykonywanych w tym samym czasie, bez względu na to, ile zwierząt w niej mieszka.
Ostatecznie, posiadanie więcej niż jednej świnki morskiej może przynieść więcej korzyści niż trudności. Dwie świnki morskie wspierają się nawzajem, co prowadzi do ich lepszego samopoczucia i zdrowia, a także do bardziej satysfakcjonujących relacji dla właściciela, który widzi, jak jego zwierzęta żyją pełnią życia.
Mit 3: "Kiedyś miałem/miałam jedną świnkę i wszystko było w porządku"
Wielu właścicieli świnek morskich może twierdzić, że ich doświadczenie z pojedynczym zwierzęciem było całkowicie pozytywne – świnka była zdrowa, żyła długo, i wydawała się szczęśliwa. To przekonanie może sprawić, że ludzie bagatelizują znaczenie posiadania dwóch świnek morskich. Jednak to, że jedna świnka morska może wydawać się zadowolona, nie oznacza, że jej potrzeby społeczne były w pełni zaspokojone.
Świnki morskie to zwierzęta, które potrafią dostosować się do różnych warunków życia, ale to nie znaczy, że są one optymalne dla ich dobrostanu. Samotna świnka może nie wykazywać widocznych oznak stresu, co może dawać właścicielowi fałszywe poczucie, że wszystko jest w porządku. W rzeczywistości, świnki morskie są mistrzami w maskowaniu swoich emocji i problemów zdrowotnych, co w świecie dzikich zwierząt pomaga im unikać drapieżników. Jednak w warunkach domowych może to oznaczać, że nawet jeśli świnka nie okazuje oznak samotności, w rzeczywistości cierpi z jej powodu.
Często właściciele, którzy trzymali jedną świnkę morską i nigdy nie mieli okazji obserwować życia dwóch świnek razem, mogą nie zdawać sobie sprawy, jak ogromną różnicę robi towarzystwo drugiej świnki. Kiedy świnka ma kompana, jej zachowanie może się znacząco zmienić – staje się bardziej aktywna, towarzyska i wyraźniej wyraża swoje emocje. Wielu właścicieli, którzy zdecydowali się na adopcję drugiej świnki, zauważa, jak bardzo poprawił się komfort życia ich pupili.
Dlatego, nawet jeśli w przeszłości posiadanie jednej świnki morskiej wydawało się w porządku, warto rozważyć, jak zapewnienie jej towarzystwa może jeszcze bardziej podnieść jakość jej życia. Dwie świnki morskie to więcej radości zarówno dla nich, jak i dla ich opiekuna, który może obserwować, jak jego zwierzęta w pełni rozwijają swoje naturalne, społeczne zachowania.
Korzyści z posiadania więcej niż jednej świnki morskiej
Lepsze zdrowie psychiczne
Świnki morskie, jako zwierzęta stadne, z natury potrzebują towarzystwa innych osobników swojego gatunku, aby czuć się bezpiecznie i szczęśliwie. Towarzystwo drugiej świnki morskiej ma kluczowe znaczenie dla ich zdrowia psychicznego. Gdy świnka morska ma możliwość interakcji z inną świnką, jej poziom stresu znacząco się obniża, co przyczynia się do ogólnego polepszenia jej samopoczucia.
Obecność drugiej świnki morskiej daje zwierzęciu poczucie bezpieczeństwa, które jest trudne do osiągnięcia, gdy żyje ono w izolacji. W naturalnym środowisku świnki morskie polegają na swojej grupie nie tylko w kwestii obrony przed drapieżnikami, ale także jako wsparcie emocjonalne. W warunkach domowych, ta sama zasada ma zastosowanie – świnki morskie, które żyją razem, są spokojniejsze, bardziej pewne siebie i mniej podatne na zaburzenia behawioralne, takie jak apatia czy agresja.
Ponadto, wspólne życie z drugą świnką morska pozwala zwierzęciu na codzienną interakcję społeczną, która jest niezbędna dla jego zdrowia psychicznego. Dzięki temu, świnki morskie są bardziej zrelaksowane, radosne i mają wyższy poziom aktywności, co znacząco poprawia jakość ich życia.
Stymulacja i zabawa
Jedną z najważniejszych zalet posiadania więcej niż jednej świnki morskiej jest wzajemna stymulacja i zabawa, które mają ogromny wpływ na ich zdrowie fizyczne i psychiczne. Świnki morskie są z natury ciekawskie i aktywne, a towarzystwo drugiej świnki dostarcza im niekończących się okazji do interakcji i wspólnej zabawy.
Gdy świnki morskie żyją razem, często angażują się w różnorodne zabawy, takie jak ganianie się po klatce, chowanie się w tunelach czy wspólne badanie nowych przedmiotów. Te interakcje nie tylko zaspokajają ich naturalną potrzebę ruchu, ale także stymulują ich umysł, co jest kluczowe dla ich dobrostanu.
Wzajemna zabawa pomaga również w rozwijaniu silnych więzi między świnkami. Zwierzęta, które spędzają czas na wspólnych zabawach, są bardziej zgrane i harmonijne, co minimalizuje ryzyko konfliktów i stresu. Ponadto, świnki morskie, które bawią się razem, uczą się od siebie nawzajem, co sprzyja ich rozwojowi umysłowemu i emocjonalnemu.
Dla właściciela obserwowanie, jak jego świnki morskie angażują się w różnorodne aktywności, może być źródłem ogromnej radości. Takie interakcje nie tylko poprawiają kondycję fizyczną świnek, ale także sprawiają, że ich życie jest pełniejsze i bardziej satysfakcjonujące.
Obserwacja naturalnych zachowań
Kiedy świnki morskie mają towarzystwo, zaczynają pokazywać pełne spektrum swoich naturalnych zachowań, które mogą być niezwykle fascynujące do obserwowania dla ich opiekuna. Te zachowania są nie tylko interesujące, ale także świadczą o ich dobrostanie i zadowoleniu z życia.
W grupie świnek morskich można zaobserwować różnorodne formy komunikacji, zarówno werbalnej, jak i niewerbalnej. Świnki morskie porozumiewają się za pomocą szerokiego wachlarza dźwięków, takich jak gwizdy, ćwierkanie czy pomrukiwanie. Te dźwięki mogą wskazywać na różne emocje – od radości i zadowolenia, po ostrzeżenia czy próby nawiązania interakcji.
Innym naturalnym zachowaniem, które można zaobserwować w grupie, jest wzajemna pielęgnacja. Świnki morskie często czyszczą nawzajem swoją sierść, co nie tylko wzmacnia ich więzi, ale także pełni ważną funkcję w dbaniu o higienę. Obserwowanie, jak świnki delikatnie pielęgnują się nawzajem, jest dowodem na ich bliską relację i zaufanie.
Ponadto, świnki morskie w grupie często angażują się w popcorning – czyli skakanie z radości, co jest wyrazem ich zadowolenia i energii. Takie zachowanie jest niezwykle urocze i może przynieść wiele radości opiekunowi, który widzi, jak jego zwierzęta cieszą się życiem.
Obserwacja tych naturalnych zachowań nie tylko dostarcza właścicielowi mnóstwo radości, ale również daje mu pewność, że jego świnki morskie są szczęśliwe i dobrze przystosowane do życia w grupie. Dzięki temu opiekun ma możliwość lepszego zrozumienia swoich zwierząt i budowania z nimi głębszej więzi.
Praktyczne porady dotyczące hodowli
Wybór towarzysza
Dobór odpowiedniego towarzysza dla swojej świnki morskiej jest kluczowy dla zapewnienia harmonijnego życia w klatce. Przy wyborze kompana należy wziąć pod uwagę kilka istotnych czynników, które mogą wpłynąć na relację między zwierzętami.
- Płeć: Najlepszym rozwiązaniem jest łączenie świnek morskich tej samej płci, co zmniejsza ryzyko niechcianych miotów. Dwie samice często dogadują się bardzo dobrze, podobnie jak dwa samce, pod warunkiem że mają wystarczająco dużo miejsca i nie ma między nimi rywalizacji o dominację.
- Wiek: Świnki morskie w podobnym wieku zazwyczaj łatwiej się dogadują, zwłaszcza jeśli są młode. Młodsze świnki są bardziej otwarte na nowości i mogą szybciej nawiązać więź. Jednak wprowadzenie młodszej świnki do starszej również może się udać, o ile starsza świnka nie ma dominujących lub agresywnych cech.
- Temperament: Dobrym pomysłem jest dobieranie świnek o podobnym temperamencie. Jeśli jedna świnka jest bardzo energiczna, a druga raczej spokojna, mogą nie dogadywać się najlepiej. Przed wprowadzeniem nowego towarzysza warto zaobserwować jego zachowanie i upewnić się, że będzie pasował do charakteru obecnej świnki.
Przygotowanie klatki
Gdy planujesz hodowlę dwóch lub więcej świnek morskich, musisz upewnić się, że ich środowisko życia jest odpowiednio przystosowane do ich potrzeb. Oto kilka kluczowych aspektów, na które należy zwrócić uwagę:
- Wielkość klatki: Dla dwóch świnek morskich minimalny rozmiar klatki to 120x60 cm, ale im większa, tym lepiej. Większa przestrzeń pozwala na swobodną eksplorację, zabawę i unikanie ewentualnych konfliktów. Każda dodatkowa świnka wymaga jeszcze większej przestrzeni.
- Układ klatki: Klatka powinna być tak zorganizowana, aby każda świnka miała swoje miejsce do odpoczynku i schronienia. Dodaj więcej domków, tuneli i innych kryjówek, aby zwierzęta mogły w razie potrzeby odpocząć w odosobnieniu.
- Akcesoria: Upewnij się, że w klatce znajduje się wystarczająco dużo misek na karmę i poidełek z wodą, aby uniknąć rywalizacji między świnkami. Dodatkowo, urozmaicenie przestrzeni klatki zabawkami i elementami do gryzienia pomoże w stymulacji umysłowej i fizycznej świnek.
- Podłoże: Wybierz miękkie i nietoksyczne podłoże, które będzie odpowiednie dla stóp świnek morskich i zapewni im komfort. Regularna wymiana podłoża jest kluczowa dla utrzymania higieny w klatce, zwłaszcza gdy przebywają w niej więcej niż dwa zwierzęta.
Wprowadzenie nowego członka stada
Proces wprowadzenia nowej świnki morskiej do już istniejącej grupy wymaga ostrożności i odpowiedniego przygotowania, aby zapewnić, że zwierzęta zaakceptują się nawzajem i nie dojdzie do agresji.
- Kwarantanna: Nową świnkę morską należy najpierw poddać kwarantannie, trwającej około 2 tygodni, aby upewnić się, że nie przeniesie ona żadnych chorób na inne zwierzęta. W tym czasie warto zaobserwować jej zachowanie i zdrowie.
- Neutralne terytorium: Po zakończeniu kwarantanny, pierwsze spotkanie świnek powinno odbyć się na neutralnym terenie, który nie był wcześniej oznakowany przez żadną ze świnek. Może to być przestrzeń poza klatką, np. w wybiegu.
- Obserwacja reakcji: Podczas pierwszych interakcji świnek warto uważnie obserwować ich zachowanie. Naturalne jest, że mogą wystąpić lekkie oznaki dominacji, takie jak delikatne popychanie czy podnoszenie pyszczków. Ważne jest jednak, aby interakcje nie przerodziły się w agresję, jak np. gryzienie czy gwałtowne ataki.
- Stopniowe wprowadzenie: Jeśli pierwsze spotkanie przebiegło pomyślnie, możesz rozpocząć proces stopniowego wprowadzania nowej świnki do klatki. Na początku możesz umieścić je w klatce z przegródką, aby mogły się wzajemnie obserwować i wąchać bez bezpośredniego kontaktu. Po kilku dniach, jeśli nie wystąpiły żadne agresywne zachowania, przegródkę można usunąć.
- Monitorowanie: Nawet po udanym wprowadzeniu, ważne jest monitorowanie zachowania świnek przez pierwsze dni. Każda zmiana w zachowaniu, taka jak unikanie jedzenia czy nadmierna agresja, powinna być natychmiastowo zaobserwowana i spotkać się z odpowiednią reakcją opiekuna.
Wprowadzenie nowej świnki morskiej do już istniejącego stada może być wyzwaniem, ale z odpowiednim przygotowaniem i cierpliwością możliwe jest stworzenie harmonijnej grupy, która będzie cieszyć się wzajemnym towarzystwem i wsparciem.
Podsumowanie
Świnki morskie to zwierzęta stadne, które potrzebują towarzystwa innych osobników, aby w pełni rozkwitnąć zarówno pod względem psychicznym, jak i fizycznym. Trzymanie jednej świnki morskiej w izolacji może prowadzić do problemów behawioralnych, zdrowotnych oraz skrócenia jej życia. Natomiast posiadanie dwóch lub więcej świnek morskich zapewnia im wzajemne wsparcie, stymulację umysłową i fizyczną oraz możliwość wyrażania naturalnych zachowań, co znacząco poprawia jakość ich życia.
Podczas hodowli dwóch świnek morskich ważne jest, aby dobrze dobrać towarzysza, przygotować odpowiednią przestrzeń życiową i prawidłowo wprowadzić nowego członka do istniejącej grupy. Zapewnienie tym zwierzętom odpowiednich warunków sprzyja ich dobrostanowi, a dla opiekuna oznacza radość z obserwowania szczęśliwych, zdrowych pupili.
Jeśli rozważasz adopcję świnki morskiej, serdecznie zachęcamy do przyjęcia pod swój dach więcej niż jednej świnki. Posiadanie dwóch lub więcej świnek morskich to nie tylko większa radość z ich towarzystwa, ale przede wszystkim gwarancja, że te urocze zwierzęta będą mogły w pełni zaspokoić swoje naturalne potrzeby społeczne.
Dbając o to, aby twoje świnki morskie miały towarzystwo, zapewniasz im życie pełne radości, zdrowia i szczęścia. Pamiętaj, że świnki morskie są stworzeniami stadnymi, które potrzebują kontaktu z innymi, aby czuć się bezpiecznie i komfortowo. Decyzja o adopcji więcej niż jednej świnki morskiej to najlepszy sposób na okazanie im troski i miłości, której tak bardzo potrzebują.
Wpierają nas:
